Baret emblemen & kraagspiegels DT

De baretemblemen van de Koninklijke landmacht zijn voor het grootste gedeelte in de jaren 1945-1946 ontworpen door Frans Smits (1915-2006). Ze bestaan uit een afbeelding van het embleem van het wapen, dienstvak, regiment of korps, geplaatst op een gesp in de vorm van een gestileerde W. De gespen zijn van gelijke grootte. De baretemblemen worden op de baret gedragen, voorzien van een achtergrondje in de kleuren van het wapen, dienstvak, regiment of korps. Een uitzondering daarop vormen de eenheden van 11 Luchtmobiele brigade en HQ 1 (GE/NL) Corps. Eenheden van 11 Luchtmobiele brigade dragen het embleem zonder achtergrondje op hun wijnrode of donderblauwe baret. HQ 1 (GE/NL) Corps en ondersteunende eenheden dragen een afwijkend rond embleem met twee handen die een slagzwaard heffen. Het embleem wordt gedragen op een donkerblauwe baret.

Voor de rode baret van 11 Luchtmobiele brigade is begin jaren ’90 een proefserie van een achttal baretemblemen gemaakt, welke kleiner van afmeting waren. Deze zijn echter nooit officieel ingevoerd. Een aantal zijn in diverse verzamelingen terechtgekomen. Het gaat om de volgende regimenten, korpsen, wapens en dienstvakken: Garde Grenadiers, Garde Jagers, Wapen der Genietroepen, Regiment Technische Troepen, Dienstvak der Aan- en afvoer troepen, Dienstvak der Intendance, Korps Militaire administratie en Regiment Geneeskundige Troepen.

Eenheden die onder VN- vlag worden uitgezonden dragen een lichtblauwe baret met het embleem van de Verenigde Naties. Militairen die uitgezonden werden naar de Sinai in het kader van de MFO missie, droegen een steenrode baret met een rood/wit embleem, voorstellende een vredesduif.

De eerste baretembleem werden in 1946 gefabriceerd door Koninklijke Begeer in Voorschoten. De baretemblemen waren toen voorzien van strippen die ter bevestiging werden omgebogen. Vanaf 1950 werden de emblemen gemaakt door andere fabrikanten en op de baret bevestigd met een splitpen of een plastic plaatje.

Kraagspiegels

Kraagspiegels of ook wel kraagemblemen genoemd worden gedragen op de jas DT en GLT. Ze geven aan bij welk opleidingsinstituut, wapen, dienstvak, regiment of korps de militair is ingedeeld Ze bestaan uit een kraagpat met daarop een ‘embleem tak van dienst’. Opperofficieren (vanaf brigade- generaal) dragen een langere kraagpat met aan de bovenzijde een goud- of zilverkleurige geschulpte rand.

De Garderegimenten (Grenadiers en Jagers en Fuseliers Prinses Irene) dragen afwijkende kraagspiegels in de vorm van een rechtopstaand balkvormige kraagpat. Kaderleden mochten deze kraagpatten pas dragen wanneer zij zich na een inwerkperiode ‘gardewaardig’ hadden getoond.

De kraagspiegels zijn in gebruik sinds 1967 toen het 2 kleurige DT werd ingevoerd. Daarvoor werden koperen schouderemblemen gevoerd met een ‘embleem tak van dienst’.

Tot halverwege de jaren ’90 van de vorige eeuw, toen de krijgsmacht nog een overwegend dienstplichtig karakter was en er daarom veel reserve militairen waren, werden er door de militairen die in opleiding waren tot reserve officier of reserve onderofficier kraagspiegels gedragen met een driehoek boven het embleem. Voor de officieren was dit een oranje driehoek en voor de officieren een blauwe driehoek.

Ook werd er tot in de jaren ’90 van de twintigste eeuw door militairen in opleiding tot onderofficier aan de Koninklijke Militaire School in Weert, kraagspiegels gedragen met een gele lus over de gehele lengte van de kraagpat. Daarop werd vervolgens het ‘embleem tak van dienst’ bevestigd. Deze kraagpatten werden gedragen gedurende de dienstvak/wapentechnische opleiding aan het daarbij behorende opleidingscentrum.

Van alle soorten baretemblemen en kraagspiegels die in ons bezit zijn, zijn in dit gedeelte van de site afbeeldingen te zien.